Haarlem is een stad om in te wonen, werken, ondernemen en ontspannen. Om de binnenstad vitaal, sociaal, leefbaar en duurzaam te houden voor al haar gebruikers en bezoekers van Haarlem werken de economische partijen in de binnenstad en de gemeente Haarlem nauw samen. In 2023 wordt met dit doel voor de 5^e keer het Convenant Binnenstad Haarlem ondertekend. De diverse binnenstad verenigingen en de gemeente werken al 20 jaar samen om de binnenstad aantrekkelijk te houden. We willen balans houden tussen wonen, werken, winkelen en het bezoeken van horecagelegenheden en culturele instellingen. Het vraagt van alle partijen inzet om deze prachtige veelzijdigheid in het kleinschalig centrum te behouden.

De binnenstad van Haarlem heeft een sterke aantrekkingskracht op bewoners uit Haarlem zelf en de regio, maar ook nationaal en internationaal is Haarlem geliefd. En die aandacht groeit nog steeds. Maar het behoud van deze concurrerende positie gaat niet vanzelf. Alle partijen in de binnenstad moeten vanuit hun eigen rol een bijdrage blijven leveren om die positie te handhaven. Als er consequenties zijn voor bewoners vragen we de wijkraden om mee te denken.

Covid-19 heeft stevig huisgehouden. Digitaal aankopen komt steeds vaker voor en concurreert met fysiek winkelen. De reserves van de ondernemers zijn fors afgenomen. En veel steden doen grote inspanningen om meer bezoekers naar hun stad te halen. Er komt een steeds grotere uitdaging bij. 

Economische groei heeft voordelen maar ook nadelen. Wij gaan slordig om met onze aarde met veel verspilling. Dit geldt ook voor de binnenstad. Het duurzaam en circulair maken van de binnenstad is een noodzaak voor de huidige en de volgende generatie(s). Het nieuwe Haarlemse college zet zwaar in op duurzame toekomstbestendigheid. 

In de Haarlemse binnenstad wordt al lang en goed samengewerkt binnen de Centrum Management Groep (CMG). Voor de activiteiten van de CMG en de door haar aangestelde centrummanager is het convenant binnenstad de leidraad. Het convenant geeft aan waar de publieke en private partijen het over eens zijn om aan te werken in de komende 5 jaar. Het is nadrukkelijk geen overzicht van de persoonlijke wensen van alle partijen, maar een overzicht van de gezamenlijke afspraken op hoofdlijnen. De afspraken zijn niet vrijblijvend. De partijen die ondertekenen beloven zich in te spannen om de afspraken te realiseren in de convenant periode. Om dit wat dringender te maken zijn aan de afspraken concrete actiepunten toegevoegd. 

De convenant partners hebben op wisselende momenten een rol als meedenker, leverancier, uitvoerder en handhaver. 

In het voorbereidingsjaar 2022 is er een nieuw college en coalitieakkoord gekomen, waarbij duurzaamheid een grote rol speelt. Daarnaast is er in 2022 een Adviesrapport vitaliteit binnenstad opgesteld, waarbij samen met de partners acties geprioriteerd zijn voor de versterking van de binnenstad. Deze stukken zijn meegenomen in het opstellen van dit convenant. 

Op basis van het convenant wordt per jaar een werkplan gemaakt door de CMG en haar centrummanager. Hierin worden de activiteiten voor dat jaar geconcretiseerd. Indien nodig worden actuele ontwikkelingen daar ook in opgenomen. 

Wij starten met een beknopt overzicht van de 7 prioriteiten en werken die vervolgens uit in zes hoofdgroepen. Daarin verwoorden we eerst de ambitie, waarna de afspraken met gewenste acties worden weergegeven. Deze afspraken en acties zijn een mix van nog lopende afspraken en nieuwe afspraken die passen bij de uitdagingen voor de komende convenant periode. De acties gemarkeerd met een * zijn onder voorbehoud van nog aan te vragen extra middelen van de gemeente. Waarbij voor sommige van deze acties ook de cofinanciering wordt onderzocht door de partners.Hierbij is gekozen om de focus te leggen op die gemeenschappelijke delers die de binnenstad motiveren en binden tot samenwerken en uitvoeren. 

Onze focus in samenwerking en uitvoer is gericht op de volgende prioriteiten:

Prioriteiten

1. Prikkelende binnenstad: Diverse locaties worden verder ontwikkeld tot hotspots: De Nieuwe Groenmarkt/Krocht; verbindingsroute Koepel; Egelantier/ museumkwartier; Grote Markt; Omgeving Bibliotheek; Klokhuisplein; Stationsplein. 
2. Integrale leegstandsaanpak: We bundelen de krachten om leegstand integraal aan te pakken. Doelen: bestaande langdurige leegstand doorbreken; toekomstig leegstand sneller invullen; pro-actief acquireren van passende nieuwe (winkel) formules; pop-up invulling en plek geven aan functies die publiek trekken, anders dan winkels en horeca.
3. Impact ondernemen: We willen de groeiende vraag naar bewust aanbod in Haarlem bedienen. Door het vergroten van het podium en ruimte voor innovatief, sociaal, duurzaam, impactvol ondernemen. En het versterken van de samenwerking en kennisdeling in circulair ondernemen.
4. Energieverbruik/isolatie panden: We trekken samen op om energiekosten te besparen en te voldoen aan vereiste wettelijke verplichtingen, middels energie- scans en ondersteuning bij de uitvoering van energiebesparende maatregelen. 
5. Vergroening: We bundelen de krachten en doen actief mee aan initiatieven die de binnenstad groener maken: meer groene daken; meer verticaal en horizontaal groen in (winkel)straten; wijken ontstenen.
6. Mobiliteit in en naar de binnenstad: We trekken samen op om de stadsdistributie (Green deal ZES) slimmer, collectiever en CO2 neutraler te krijgen. We willen goed fietsgebruik stimuleren en goede fiets parkeervoorzieningen realiseren.
7. Professionalisering van samenwerking: Om de prioriteiten goed uit te voeren maken we een professionaliseringsslag in onze samenwerkingsverbanden en uitvoer: met duidelijke rollen en verantwoordelijkheden van alle partijen en een gezamenlijk gedragen financiering. 

Ambitie

De binnenstad is een van de sterkste economische clusters en een belangrijke bron van werk-gelegenheid in Haarlem. Dat willen we behouden. De monumentale binnenstad van Haarlem heeft boeiende verscheidenheid aan (unieke) detailhandel, horeca in vele gedaanten en aansprekende culturele instellingen. Door de toevoeging van vernieuwende concepten kunnen we deze aantrekkingskracht behouden. We zijn tot nu toe vooral gericht op de wat oudere (cultuur) bezoeker, er moet ook aandacht en aanbod komen voor jongeren.

Daarbij zijn het niet alleen meer winkels, horeca en cultuur waarnaar gekeken wordt. Diverse andere publieksgerichte functies kunnen ook een plaats krijgen in de binnenstad. Net als in enkele andere historische binnensteden is er een verschuiving gaande van een binnenstad met winkels (place to buy) naar een binnenstad met verblijfsfunctie en beleving (place to be). Winkels, cultuur en horeca hebben namelijk naast economische waarde ook steeds meer een sociale waarde. 

Het sterk houden van de economie van de binnenstad doen we in samenhang met de verduurzaming en het circulair maken. We willen daarbij graag producten en diensten aanbieden die impact hebben op het werken aan brede welvaart. 

Afspraken

1. Prikkelende binnenstad: Diverse deelgebieden moeten zich gaan ontwikkelen tot (nog meer) aantrekkelijke en prikkelende hotspots. In deze convenant periode gaan we in publiek-private samenwerking impuls geven aan o.a. de Nieuwe Groenmarkt, Omgeving Bibliotheek, het Egelantier/ museumkwartier, Stationsplein en de verbinding met de Koepel. 

2. Integrale Leegstandsaanpak: De leegstands-verordening is van kracht. De leegstand inde binnenstad wordt bijgehouden in een CRM-systeem door de Centrum Manager. Leegstand wordt zoveel mogelijk voorkomen door in gesprek te gaan met eigenaren van (langdurige) leegstaande panden en proactief in te spelen op te verwachten leegstand.We zoeken zo veel mogelijk de samenwerking op i.p.v. het sturen op handhaven en verstrekken van boetes. 

3. Impact ondernemen: We willen een spannende binnenstad met onderscheidende winkel- en horeca formules die (nieuwe) bezoekers herhaaldelijk verleiden om naar Haarlem te komen. Daarbij ligt de focus op nieuwe interessante formules en innovatieve startende ondernemers. Sociaal én duurzaam (impact) ondernemen wordt daarbij steeds belangrijker. We gaan kijken naar nieuwe samenwerkingsvormen en andere businessmodellen om ‘impact ondernemen’ handen en voeten te geven. Nieuwe (deel)economieën, passend bij het karakter van de binnenstad, worden ook verkend. 

4. De waardevolle mix van detailhandel, horeca, evenementen en cultuur en de monumentale omgeving wordt gekoesterd en waar mogelijk versterkt. 

5. De verbinding tussen zelfstandige ondernemers en het filiaal- en grootwinkelbedrijf wordt nadrukkelijk opgezocht om te zorgen dat er diversiteit in de binnenstad blijft. 

6. Krimp van het winkelgebied is te verwachten, waardoor de binnenstad compacter zal worden. Belangrijk blijft het overzichtelijke karakter zonder veel versnippering. 

7. De lokale lasten voor de ondernemers moeten op een concurrerend niveau ten opzichte van andere binnensteden blijven. 

8. De balans tussen wonen, werken en recreëren moet voor alle binnenstadspartijen aanvaardbaar blijven bij economische versterkingen en vernieuwingen. De leefbaarheid wordt altijd meegewogen bij beslissingen over nieuwe concepten; bij uitbreiding terrassen; particuliere vakantieverhuur en verruiming opening- en sluitingstijden. 

Ambitie

Het besef dat de wereld op korte termijn moet gaan veranderen dringt bij steeds meer mensen door. Onze samenleving en economie is nu nog gericht op oneindige groei. Dit is niet houdbaar. Als er meer grondstoffen worden gebruikt dan de natuur produceert, heeft dit uiteindelijk ook impact op de economie, klimaat en ons welzijn. 

De transitie naar een circulaire economie is daarom volop gaande. Haarlem heeft de doelstelling om in 2040 een circulaire en aardgasvrije stad te zijn. Een belangrijke opgave. De consument vraagt er meer om en ook het bedrijfsleven gaat er steeds meer in mee. Bijvoorbeeld in koplopergroepen circulaire restaurants en circulair textiel, die zich richten op het verduurzamen van de keten.

De overgang naar circulariteit kost niet alleen moeite, het biedt ook vele kansen. De meerwaarde van een duurzame binnenstad zal zich gaan bewijzen in de komende periode. 

We zetten in op energie besparen (isolatie offensief en energieopwekking), vergroening, duurzame mobiliteit (OV, Green deal ZES, uitstootvrije stadsdistributie) en afvalscheiding. Hiervoor worden door de gemeentemiddelen beschikbaar gesteld. 

Afspraken

1. Impact ondernemen: De innovatieve mogelijkheden van de circulaire economie worden zoveel mogelijk benut. Doelstelling isdat ten minste 50% van de ondernemers uitdeze branches voor 2024 op de hoogte is van de mogelijkheden van circulaire bedrijfsvoering. 

2. Energieverbruik/isolatie panden: Het energieverbruik in de panden van de binnenstad moet flink verlaagd worden. 

3. Vergroening: Er is komende 5 jaar budgetvoor extra horizontale en verticale vergroening. Voor succesvolle vergroening is samenwerking essentieel. 

4. Mobiliteit in en naar de binnenstad: Het aantal auto’s en CO2 gerelateerde vervoer-bewegingen in de binnenstad wordt verder teruggedrongen. Het autoluwe gebied wordt vergroot. De benenwagen, de fiets en het OV worden de primaire mobiliteitsvormen in de binnenstad. Brom- en snorfietsen worden emissievrij. De ambitie is dat brom- en snorfietsen emissievrij worden 

5. Mobiliteit in en naar de binnenstad: De routekaart nul-emissie zone wordt opgesteld samen met de stakeholders rondom stedelijke distributie. Stadsdistributie (Green deal ZES) wordt slimmer aangepakt, collectiever en CO2 neutraler. Rekening houdend met de leefbaarheid. Hierbij is het wenselijk dat er opnieuw (kwartaal bijeenkomsten) komen van een werkgroep stedelijke distributie.

6. Ondernemers en de gemeente (Spaarnelanden) trekken gemeenschappelijk op om het hele winkelgebied schoon te maken en te houden. 

Ambitie

Het bezoek aan een binnenstad wordt steeds meer bepaald door de aantrekkelijkheid. “The place to be” is het leidende bezoekmotief. Dan moet het voor de voetganger aantrekkelijk zijn om door de binnenstad te bewegen. Fietsen is heel aantrekkelijk voor het bezoek aan de binnenstad, maar de nadelen van het toegenomen en meer geëlektrificeerde fietsverkeer vormen nieuwe uitdagingen. Verwaarloosde openbare ruimte, niet goed onderhouden panden en weinig groen bevorderen de aantrekkelijkheid niet. Gelukkig is het verblijfsklimaat in de binnenstad op vele plekken schoon, heel en veilig, maar het kan nog wel een impuls gebruiken. Met name het stenige karakter van de binnenstad is voor verbetering vatbaar. 

Afspraken

1. De verschillende entrees van de binnenstad zijn belangrijk en moeten een gastvrije(re) uitstraling krijgen. Daarover starten de binnenstad partners de dialoog. 

2. Binnen de regels en rekening houdend met de balans tussen leefbaarheid en overlast wordt onderzocht waar mogelijk bestaande terrassen uitgebreid mogen worden. 

3. De monumentale uitstraling van de binnenstad Haarlem wordt onderhouden en verbeterd. 

4. De Haarlemse nachtcultuur krijgt een impuls om weer tot bloei te komen.

5. Het aanlichten van bijzondere objecten wordt in samenwerking met Haarlem Lichtstad voortgezet. Vernieuwende vormen om bijzondere objecten in de kijker te spelen krijgen ook aandacht. 

6. Groene wandel- en fietsroutes maken de binnenstad aantrekkelijk. De kansen voor het Spaarne (watertoerisme, zwemplek, terrassen aan de waterkant) voor de aantrekkelijkheid van de binnenstad worden onderzocht. 

7. De Grote Markt moet een uniforme uitstraling krijgen en het visitekaartje van Haarlem worden. 

8. Uitbreiding openbare zitmogelijkheden is wenselijk. 

9. We willen een optimale oplossing vinden voor toiletgebruik door bezoekers in de binnenstad. 

10. De veiligheid moet overal op een hoog niveau blijven. Waar mogelijk en toegestaan wordt in goede samenwerking tussen gemeente en ondernemers meer (camera)toezicht georganiseerd. Dit geldt in het bijzonder voorde avonduren en in de uitgaansgebieden. 

11. De (geluids)overlast voor de bewoners in en rond de uitgaansgebieden wordt zo veel mogelijk binnen aanvaardbare normen gehouden. Deze normen zijn nog niet gedefinieerd. Vanuit de wijkraden is gevraagd definities op te nemen in het evenementen beleid. De overlast door rokers die niet meer binnen mogen staan, heeft aandacht nodig. 

12. De openbare ruimte in de binnenstad moet schoon en overzichtelijk zijn. 

Ambitie
De binnenstad moet goed bereikbaar blijven. De binnenstad moet voor elke bezoeker, ongeacht zijn keuze voor vervoermiddel, bereikbaar zijn. Wel is er een verschil tot hoever men de binnenstad in mag komen. Autoverkeer wordt opgevangen aan de rand van de binnenstad in gebouwde parkeervoorzieningen. De bezoekers worden wél gestimuleerd om – in het kader van mobiliteits-transitie – met schonere manieren van vervoer te komen zoals het OV of de fiets, om zo een forse vermindering van CO2 uitstoot te realiseren.

Fietsverkeer wordt gestimuleerd, maar niet overal. We zoeken naar oplossingen om de overlast van (te hard) rijdend fietsverkeer door de binnenstad terug te dringen. De huidige inrichting van de binnenstad met straatprofiel voor vooral auto’s, moet ge-update worden naar de nieuwe autoloze(re) situatie. Daarbij moet ook gezorgd worden dat de openbare ruimte niet dicht slibt met geparkeerde fietsen van bezoekers, bewoners en medewerkers.

Afspraken

1. Mobiliteit in en naar de binnenstad: Er wordt ingezet op mobiliteitstransitie door voorrang te geven aan schone vormen van vervoer en distributie. De vermindering en verandering van mobiliteit heeft als uiteindelijk doel de CO2-reductie. 

2. Mobiliteit in en naar de binnenstad: In het nieuwe fietsbeleid bevorderen we gezamenlijk het gebruik (en indien nodig uitbreiding) van de inpandige fietsvoorzieningen voor zowel bezoekers; bewoners als medewerkers, zodat het aantal in de openbare ruimte geparkeerde fietsen wordt teruggedrongen. Er komen aantrekkelijke fietsroutes rond het centrum zodat er minder doorgaand fietsverkeer door de binnenstad gaat.

3. De doorstroom van de toegangswegen vanaf de A9 tot Haarlem centrum (Schipholweg en Oudeweg) is belangrijk voor de binnenstad. 

4. De auto’s van bezoekers worden aan de rand van de binnenstad opgevangen in parkeergarages, zodat de binnenstad autoluwer wordt. 

5. De parkeertarieven blijven in lijn met die van concurrerende binnensteden. 

6. Het nieuwe OV-knooppunt Haarlem Nieuw-Zuid geeft nieuwe kansen voor de autoluwere binnenstad. 

7. Er wordt ingespeeld op de komst van elektrische auto’s en fietsen. 

8. Voor de culturele instellingen en het toeristisch bezoek worden steeds meer touringcars gebruikt en zijn betere afzetplaatsen nodig.

9. Toeristisch vervoer en deelmobiliteit (deelfietsen, steps) in binnensteden zijn een trend, waar een antwoord op gegeven moet worden.

10. Handhaving van de verkeers- en parkeerregels wordt door de gebruikers van de binnenstad als essentieel beschouwd. Het is deels een landelijk vraagstuk, maar wij zoeken wel naar lokaal maatwerk.

Ambitie
De binnenstad van Haarlem onderscheidt zich door veelzijdigheid, cultuur en historie. Het heeft de goede menselijke maat, met oog voor duurzaamheid. Bezoekers zien ook deze kwaliteit van de binnenstad.

Het is de kunst om de regiobezoeker en nationale bezoeker te binden. Haarlem Marketing heeft hiertoe op basis van leefstijl onderzoek drie bezoekersprofielen geïdentificeerd die Haarlem herhaaldelijk bezoeken. In deze bezoekersprofielen wordt gekeken naar de wijze van leven en specifieke interessegebieden, dwars door de leeftijdsgroepen heen. Haarlem Marketing richt zich op ‘de avontuurzoeker’, ‘de stijlzoeker’ en ‘de inzichtzoeker. Voor de internationale bezoekers uit de direct omliggende landen zijn uit het Mentality model van Motivaction de profielen ‘upperclass’ en ‘postmodern’ geselecteerd. Hierop wordt gerichte marketing uitgevoerd. Voor de internationale bezoekers uit de verder gelegen landen, is gekozen voor de profielen ‘independent explorer’ en ‘quality seeker’. Hierbij is de zakelijke bezoeker een groeiende doelgroep voor Haarlem, omdat zij vaak langer en doordeweeks in de stad blijven.

De bezoekers zijn voor Haarlem een belangrijke bron van inkomsten. Echter ligt de nadruk op de juiste bezoeker op het juiste moment op de juiste plek om de balans te waarborgen tussen bezoekers en bewoners. Wij moeten bewaken dat de binnenstad leefbaar blijft.

Afspraken

1. Haarlem Marketing verzorgt de overkoepelende marketing van het product binnenstad Haarlem aan alle doelgroepen, die de kwaliteit, ligging, cultuur en kleinschaligheid van Haarlem waarderen. 

2. De promotie richt zich op het inspireren van de bewoners om van de stad te genieten; de regiobewoners te verleiden de binnenstad herhaaldelijk te bezoeken; en de binnen- en buitenlandse bezoekers te enthousiasmeren om de stad te bezoeken. 

3. Haarlem Marketing verzorgt gerichte marketing en activiteiten om bezoekers te spreiden en meer bezoekers in de midweek en buiten het piekseizoen aan te trekken. Daarbij wordt ook ingezet op de bewerking van de zakelijke (congres)markt omdat zij de stad meestal doordeweeks bezoekt en geïnspireerd kan raken om privé terug te keren. 

4. De ondernemersverenigingen en hun leden hebben de lead bij acties in de promotionele sfeer, zoals Shopping Night, op lokaal en regionaal niveau. 

Ambitie
Er wordt al 20 jaar goed samengewerkt door de binnenstad partners. Hierop zetten we ook weer in voor de komende 5 jaar. Belangrijke impuls was de oprichting van een BIZ-binnenstad op 1 januari 2019. Dit geeft meer armslag voor de financiering van het centrum-management en de ondersteuning van diverse ondernemersactiviteiten. De verlenging van de BIZ per 1 januari 2024 is een absolute noodzaak om het werk van de CMG voort te zetten.
De komende convenantperiode versterken we de uitvoeringskracht om de gezamenlijke ambities te realiseren.

Afspraken

1. Professionalisering van samenwerking: De uitvoeringskracht (zowel aan gemeente kant als van de private partijen) wordt vergroot. 

2. Het convenant wordt uitgevoerd onder regievan de Centrum Management Groep Haarlem. 

3. De BIZ functioneert als financieringsbron vanuit de private partijen goed. Het proces om te komen tot een nieuwe BIZ termijn 2024-2028 moet in 2023 gestart worden. 

4. De gemeente en de private partners dragen via de BIZ in gelijkwaardigheid bij aan de kosten van de CMG.

5. Omdat de eigenaren steeds meer aangesproken worden op hun verantwoordelijkheden, is het onderzoeken van de mogelijkheid van een eigenaren BIZ wenselijk. 

6. We willen meer gebruik maken van de nieuwe mogelijkheden die geboden worden rondom online verkoopkanalen en omni-channel verkoopkanalen. 

7. We monitoren de economische ontwikkelingen in de binnenstad door een nieuw CRM-systeem. 

8. De gemeente heeft voor de ondersteuning van het MKB verschillende support mogelijkheden beschikbaar. We zorgen ervoor dat de mogelijkheden bij alle ondernemers bekend zijn.